Ünlü düşmesi olduğunu nasıl anlarız?
Son hecede dar sesli (ı, i, u, ü) olan kelimelerde sesli harfle başlayan bir ek varsa, son hecede dar sesli harf düşer. Bu olguya sesli harf düşmesi denir. Bir kelimedeki sesli harfin kaybı bir hecenin kaybına neden olduğundan, buna sesli harf kaybı veya hece kaybı da denir.
Ünlü düşmesi hangi durumlarda olmaz?
Bir kelimede ünlü uyumunu aramak için en az iki ünlü gerekir. Türkçe kelimelerin ilk hecesi hariç, diğer hecelerde “o-ö” geniş ünlüleri yoktur. Bulunan kelimeler Türkçe değildir. “I care”, “it was announce”, “for your will”, “here you go”, “your palm” gibi kelimelerde ünlü düşüşü yoktur.
Hangi ses olayı vardır?
Ünlü düşmesi, ünsüz değişmesi, kaynaşması gibi ses olayları görülür.
Azıcık ünlü düşmesi mi?
Dar ünlü: azcık>acık, bircik>biricik vb. Alıntı sözcüklerin Türkçeleşme aşamasında, sözcüğün son hecesine Türkçe kurallarına uymayan iki ünsüzün eklenmesiyle ünlü türemesi görülmektedir.
Bağlı ünlü düşmesi var mı?
Çözüm: İkinci hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan bazı sözcüklere ünlüyle başlayan ek eklendiğinde dar ünlü düşer. “Bağrı” sözcüğünde ünlü düşmesi vardır (bağrı alın-ım = alın (aradaki ı harfi atlanır) Bazı sözcüklere küçültme ekleri “-cık, -cik, -cak, -cek, -rak, -rek” ve “-l” ekleri eklendiğinde orta hecede ünsüz düşmesi meydana gelir. küçük-cuk>çok küçük, çok küçük-çok küçük>çok küçük, çok küçük-küçük>çok küçük, çabuk-cak>çabuk, büyük-büyük>çok büyük, küçük-büyük, yüksek-l>yüksel-, alçak-l>alçak-, küçük-l>küçült- vb. – Ünsüz türetme: “Affetmek” sözcüğüne “affetmek” eki eklendiğinde “affetmek” halini alır. Türkçe kelimelere türemiş ek geldiğinde orta hecede kalıcı düşme meydana gelir. geçiş>geçiş, öğrenen>öğrenci, nakil->çeviri-, sarar->sarar-, dirilik>dirlik, dalma>dalma, yalnız>yalnız, yanlış>yanlış, süpürme>çöp, koku>koklama, çevirme, derin>çağrışım, uyumak>uyku vb. Bazı kelimelerde, iki ünlü birbirini takip etmese bile bir füzyon ünsüzü görülür. Buna “koruyucu ünsüz” denir. Türkçede daha çok alıntı sözcüklerde görülen ünsüz ikizleri, Türk Dil Kurumu’nun Türkçe Sözlüğü’nde şu şekilde tanımlanmaktadır: Çeşitli nedenlerle bazı sözcüklerin iç seslerinde aynı ünsüzün iki kere telaffuz edilmesi, ikizlik: mattress > döşşek,şığı > ışşık, vb. şeklinde. – Ünsüz yumuşaması: Dilimizde sert ünsüzlerden biri olan “p, ç, t, k” ile biten bir sözcüğe sesli harfle başlayan bir ek eklendiğinde, sözcüğün sonundaki ünsüz yumuşar ve “b, c, d, g” harfine dönüşür. Buna ünsüz sertleşmesi denir. Ünsüz yumuşamasının bir örneği kelime ağacıdır. ☺ Ünlü düşmesi bazı bileşik isimlerin oluşumunda da görülür. Pazartesi (Sunday + next = “e” ünlüsü atılmıştır.) Cumartesi (Friday + next = “e” ünlüsü atılmıştır.) “Little” kelimesi yazıldığı gibi telaffuz edilir. Hatta little bile değildir. Türkçenin telaffuz kurallarına aykırı olan ve yabancı sözcüklerde görülen ön sesteki çift ünsüzler arasında Türkçenin ses yapısına uyum sağlamak amacıyla ünlü türetmesi görülmektedir: İt. scala > iskele, Fr. Bahnhof > tren istasyonu, İt. scarpino > skarpin, Fr. Verein > kulüp vb. Ünlü eksikliği olan kelimeler genellikle iki heceli kelimelerde ünlü ile başlayan ekler ve ikinci hecede dar ünlüler olarak adlandırılan i, ı, ü, u harflerinin atılmasıyla oluşturulur. Ünlü eksikliği olan bazı kelimeler şunlardır: Abdominal – i: abdomen Brain – i: brain. Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin dar ünlülere dönüştüğü bir ses olayıdır. A veya e ünlüleriyle biten bir fiile -yor eki eklendiğinde, fiilin son hecesindeki ünlü ı, i, u veya ü ünlülerinden birine dönüşür: hide + yor > hides. wish + yours > wishs. celebrate + celebrate > celebrates. Türkçe bir cümlenin son hecesinde bulunan dar ünlülerden biri bulunursa ve bu kelimeyi ünlü harfle başlayan bir kelime takip ederse, kelimenin son hecesindeki ünlü atlanır. Bu versiyona ses düşmesi, ünlü düşmesi, hece düşmesi gibi isimler verilir. İki heceli ve ikinci hecede ı, i, u, ü gibi dar ünlü harfleri bulunan bazı sözcüklerin ikinci hecesinde ünlü ile başlayan bir ek varsa sözcüğün ikinci hecesindeki ı, i, u, ü gibi dar ünlü harfler düşer. Bu duruma Türkçe fonetikte ünlü düşmesi denir. Tavsiyeli Bağlantılar: My Kısaltması Ne DemekKucucuk hangi ses olayıdır?
Affetmek kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Kavşak kelimesinde ünlü düşmesi var mı?
Art Arda hangi ses olayı?
Ünsüz ikizleşmesi nedir?
Ağaçtan hangi ses olayı?
Pazartesi ünsüz düşmesi mi?
Azcık mı azıcık mı?
Iskarpin ünlü türemesi mi?
Ünlü düşmesi nedir ve örnek?
Ünlü daralmasi nedir örnek?
Bir sözcükte ünlü düşmesi olması için gerekli şartlar nelerdir?
Ünlü düşmesi ne zaman olur?